CRI مخفف چیست؟
Color Rendering Index به معنی شاخص تجلی رنگ، یا شاخص نمود رنگ، یک شاخص استاندارد نورپردازی در سیستم جهانی است. این عدد می‌تواند بین ۰ تا ۱۰۰ باشد و از نظر نمایش رنگ‌ها اهمیت زیادی دارد.
شاخص نمود رنگ چیست؟
شاخص رنگ یا ضریب نمود رنگ، نشان می‌دهد یک نور، تا چه میزان می‌تواند رنگ‌ها را طبیعی جلوه دهد و چقدر خوب می‌تواند آن‌ها را از هم تفکیک کند. طبیعی‌ترین رنگ‌ها را در نور روز می‌توانیم مشاهده کنیم. عدد ضریب نمود رنگ یا CRI، یک عدد بدون واحد و بین ۰ تا ۱۰۰ تعریف می‌شود.
بنابراین به شاخص رنگ نور خورشید، عدد ۱۰۰ را می‌دهیم. هر نوری که عدد cri آن به عدد ۱۰۰ نزدیک‌تر باشد، نور طبیعی‌تر و نزدیک‌تر به نور خورشید را تولید می‌کند و این یعنی رنگ‌ها زیر آن نور، واقعی‌تر و طبیعی‌تر دیده می‌شوند.
آیا عدد CRI نور، همان حرارت نور برحسب کلوین است؟
توجه داشته باشید که CRI، به‌هیچ‌وجه با رنگی که در اثر حرارت نور برحسب کلوین تولید می‌شود، ربطی ندارد. برای آشنایی بیشتر با رنگ حرارت نور یا کلوین، مقاله کلوین چیست را بخوانید. CRI شاخصی کاملاً مستقل از دمای رنگ است. کلوین و CRI دو مفهوم کاملاً متفاوت هستند.
به‌طور مثال، در تصویر زیر ببینید که یک سیب، زیر منبع نوری با کلوین یکسان ۲۷۰۰، چه جلوه‌های متفاوتی از رنگ را به‌علت تفاوت در شاخص CRI به‌نمایش می‌گذارد. بنابراین دو منبع نور که کلوین یکسان اما شاخص ضریب رنگ متفاوت دارند، کارکرد متفاوتی خواهند داشت.
شاخص نمود رنگ، چه اهمیتی دارد؟
عدد شاخص نمود رنگ یا CRI، کیفیت نور را از نظر نمایش رنگ اجسامی که نور با آن‌ها برخورد می‌کند، نشان می‌دهد. قانون کلی این است: هرچه CRI بیشتر باشد، جلوه رنگ‌ها طبیعی‌تر است. اگر منبع نوری ما cri برابر ۱۰۰ داشته باشد، نشان می‌دهد که تفکیک رنگ‌ها زیر این نور، تقریباً به‌طور کامل، شبیه جلوه رنگ‌ها زیر نور طبیعی روز است. (قطعاً هیچ لامپی نمی‌تواند ۱۰۰ درصد مثل نور خورشید باشد.)
یک CRI خوب، چه عددی است؟
عدد CRI بین ۸۰ تا ۹۰ عدد قابل قبولی برای یک منبع نوری است. اما منابع نوری که CRI بالای ۹۰ دارند، از نظر شاخص نمود رنگ، عالی محسوب می‌شوند.
اگر شما جسمی را در نور روز ببینید، با زمانی که همان جسم را زیر نور یک منبع نوری با cri برابر ۱۰۰ مشاهده کنید، تفاوت چندانی از نظر تفکیک و جلوه رنگ‌ها احساس نخواهید کرد. اما به‌طور مثال، یک منبع نوری با عدد cri برابر ۲۰، اصلا نمی‌تواند رنگ‌ها را به‌درستی نمایش دهد. زیر چنین نوری، واقعاً نمی‌توانیم رنگ اجسام را به‌درستی ببینیم و تشخیص دهیم. عدد ۲۰ متعلق به لامپ بخار جیوه و در حال حاضر، بدترین عدد CRI در بین انواع لامپ‌ها است.
اهمیت عدد CRI در لامپ‌های LED
در ابتدای تولید لامپ‌های led، آن‌ها از شاخص CRI خوبی برخوردار نبودند. (عددی بین ۶۰ – ۷۰) به همین خاطر نوری غیرطبیعی تولید می‌کردند. خوشبختانه در سال‌های اخیر، کیفیت نور LED بالا رفت و CRI آن تا عدد ۹۵ و حتی ۱۰۰ افزایش پیدا کرد و درحال حاضر، از بهترین منابع نوری محسوب می‌شود.
لامپ‌های LED برخلاف نور فلورسنت که رنگ‌های غیرطبیعی ایجاد می‌کند، به‌طور کلی درخشان‌تر و طبیعی‌تر هستند. بنابراین برای محیط‌های داخلی که از نور روز برخوردار نیست، بهتر است از لامپ‌های led استفاده شود. از همین‌جا، اهمیت توجه به شاخص cri در لامپ‌های led واضح است. این لامپ‌ها امروز بیشتر از هر نوع لامپ دیگری در زندگی شما، چه در سالن‌های عمومی و چه در استودیوها و خانه‌ها نقش دارند.
شاخص CRI نوعی شاخص عملکرد برای هر لامپ محسوب می‌شود. این شاخص هم در لامپ‌های رشته‌ای و هم در لامپ‌هایLED به یک میزان اهمیت دارند. علت اینکه به CRI در لامپ‌های LED پرداخته‌ایم این است که در تمام رینگ لایت‌ها از انواع لامپ LED برای تولید نور باکیفیت، استفاده شده است. ما در این مطلب در وبلاگ ویژه قصد داریم شما را با این شاخص مهم آشنا کنیم تا هنگام خرید رینگ لایت، به شاخص CRI آن هم توجه کنید و با این شناخت، خرید مناسب خودتان را انجام دهید.
شاخص رندر رنگ CRI نشان می‌دهد نور ساطع‌شده از LED چگونه رنگ واقعی یک جسم را نشان می‌دهد. عدد بالاتر، به‌معنای طبیعی‌تر بودن ظاهر رنگ است. هر عددی بالاتر از ۸۰ برای این شاخص، در لامپ led می‌تواند قابل قبول باشد. چون رنگ اجسام را به‌درستی نشان خواهد داد. اما به نزدیک‌تر شدن به عدد ۱۰۰، می‌بینید که جلوه رنگ‌ها طبیعی‌تر و تفکیک آن‌ها از هم، بیشتر خواهد بود.
چطور عدد CRI مناسب را پیش از خرید، تشخیص دهیم؟
موقع خرید، در کنار توجه به سایر ویژگی‌هایی مثل تعداد لومن‌ها و توان مصرفی برحسب وات و حرارت نور برحسب کلوین، حتماً به عدد cri منبع نوری نیز توجه کنید.
انتخاب لامپ led با عدد شاخص نمود رنگ مناسب، نقش پررنگی را در چگونه به‌نظر رسیدن رنگ‌ها ایفا می‌کند. با توجه به آنچه شرح دادیم، بر شما پوشیده نیست که هرچه عدد شاخص نمود رنگ به ۱۰۰ نزدیک‌تر باشد، جلوه رنگ‌ها به واقعیت نزدیک‌تر است. همچنین گفتیم عدد بالای ۸۰ برای CRI عدد مناسبی است. با این‌حال، بسته به کاربردی که از نور انتظار دارید، انتخاب دقیق این عدد در دامنه ۸۰ تا ۱۰۰، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
به‌طور مثال اگر رینگ لایت را برای تهیه ویدیو در آرایشگاه یا عکاسی و فیلمبرداری از پوشاک نیاز دارید، بهتر است شاخص‌های بالای ۹۰ و هرچه نزدیک‌تر به عدد ۱۰۰ را انتخاب کنید. چرا که در این کارها، جلوه طبیعی و نمایش واقعی رنگ، اهمیت ویژه‌ای دارد. استفاده از نور با CRI بالا به مشتریانتان کمک می‌کند رنگ‌ها را به‌درستی تشخیص دهند و درنتیجه انتخاب‌های درست‌تری داشته باشند.
اما شاید این حساسیت، در تهیه ویدیوهای لایو یا تصاویر خانگی کمتر باشد. هرچه CRI منبع نور، بیشتر باشد، مبلغ بیشتری هم باید بپردازید. مسلما رینگ لایت ارزان با CRI بالا پیدا نخواهید کرد. ولی انتخاب درست در محدوده ۸۰ تا ۱۰۰، می‌تواند به تعادل در بودجه‌بندی‌تان کمک کند. آنچه به‌طور کلی باید بدانید، این است که بیشتر LED ها در محدوده ۸۰ تا ۹۰ قرار دارند که نتیجه آن نوری طبیعی‌تر، درخشان‌تر و دقیق‌تر است. در تصویر زیر، محدوده‌های عالی، خوب و ضعیف را برای عدد CRI مشاهده می‌کنید.
اگر سوالی درباره شاخص CRI دارید که در این مطلب، پاسخ داده نشده، حتماً ازطریق کامنت‌ها ما را در جریان قرار دهید تا به سوالات شما پاسخ دهیم. وبلاگ ویژه همیشه منتظر نظرات خوب شماست.